SANTORINI (Griekenland) Santorini is het duurste Griekse eiland, het dorp Oia balancerend op de noordwestelijke kraterwand van Oia is de duurste plek op Santorini. ’s Avonds in afwachting van de zonsondergang vechten de toeristen om de beste plekjes op de terrassen. We verbazen ons over het Chinese bruidspaar dat tegen het muurtje poseert. Op de achtergrond ligt de zee diep onder de straatjes van Oia.

SANTORINI (Griekenland)   Twintig jaar geleden was ik er al een keer en ik wilde er beslist weer heen nu we weer op Santorini waren. In het zuiden van het eiland ligt aan de kust wat er over is van de Minoïsche havenstad Akrotiri.

SANTORINI (Griekenland) Het busstation ligt aan de straat Mitropoleos, net buiten het schilderachtige gedeelte van het stadje Fira op de kraterwand van Santorini. Er is niets schilderachtigs aan het busstation. Het pleintje is heet, het stinkt er en overal ligt rommel naast de volle afvaltonnen. Op een ruimte van ongeveer dertig bij dertig meter blijken een stuk of tien plaatselijke autobussen te passen. Reizigers haasten zich tussen de bussen door.

NAXOS (Griekenland)   Er staan een stuk of tien auto’s geparkeerd langs het doodlopende weggetje. We lopen langs een betonpad het opgravingsterrein op. Het huisje waar de kaartjes verkocht worden, is leeg. Het toegangshek staat open.

NAXOS (Griekenland)   Midden op Naxos bij het dorp Moni staat tussen de olijfbomen de kerk Panagia Drosiani, ofwel ‘Onze Lieve Vrouwe die Verkoeling biedt’. Het is zondagmiddag en het is er druk. De oudste delen van de kerk stammen uit de zesde eeuw, later zijn er drie byzantijnse kapellen tegenaan gebouwd. Ik verbaas me altijd over zo’n ouderdom. Het idee dat deze kerk er al stond toen de inkt van de Evangeliën nauwelijks droog was…

PAROS (Griekenland)   In de heuvels midden op Paros ligt het dorp Lefkes in een smalle vallei. In de reisgidsen vind je omschrijvingen als charmant, origineel, authentiek, gezellig. We zijn al eens eerder in het dorp geweest, met de bus toen. Het bleek destijds nog een heel gedoe om de laatste bus te halen omdat je in Lefkes uitstekend kunt verdwalen - ondanks het feit dat het een klein dorp is.

PARAMARIBO   Zondagochtend zeven uur op het Onafhankelijkheidsplein in Paramaribo. Op regelmatige afstand van elkaar staan lange palen in het gras waar vogelkooitjes aan hangen. Tussen de palen zijn groepjes mannen druk met elkaar in gesprek. Dan wordt met luide stem de eerste wedstrijd aangekondigd: ‘Rowtie, twee minuten’.

PARAMARIBO   Vanuit Paramaribo is het een mooi fietstochtje naar Peperpot, een oude plantage op de oostoever van de Surinamerivier. Zodra je de rivier over bent en de drukte van Meerzorg achter je hebt gelaten, kom je een andere wereld binnen. Een andere tijd lijkt het bijna. We fietsen door een vlak polderlandschap met mooie zandwegen en kaarsrechte kanaaltjes richting rivier.

PARAMARIBO   Natuurlijk kun je over de Wijdenboschbrug – de Bosjesbrug zeggen ze in Paramaribo – naar de overkant van de Surinamerivier, maar daar heb je als voetganger of fietser niets aan, want dan mag je de brug niet over. Dus moet je met een bootje.

BERLIJN   Het is zondagavond en er zit duidelijk onweer in de lucht. We zitten op het terras van Café Orange aan de Oranienburgerstrasse in Berlijn. Het hele terras kijkt naar een groepje agenten rond een geparkeerde scooter aan de overkant van de straat. Ze overleggen met heftige gebaren. Drie politieauto’s met bellende collega’s staan slordig op het trottoir.

BERLIJN  Checkpoint Charlie aan het eind van Friedrichstrasse is een toeristenattractie en wat voor één. Lonely Planet noemt het een ‘tacky tourist trap’, ofwel een smakeloze toeristenval. Toeristen laten zich voor de zandzakken van de nepgrenspost fotograferen tussen nepmilitairen in Amerikaanse, Russische, Engelse of Franse uniforms.

BERLIJN   Vanuit Tiergarten lopen we op de Brandenburger Tor af en zien meteen dat er iets aan de hand is. Er staat een hele groep mensen op Pariser Platz naar boven te kijken. Bovenop de poort bij het vierspan lopen mannen met vlaggen.

EL HIERRO (Canarische Eilanden)   Ten noorden van San Andres begint een zandweg naar El Garoë, de heilige boom van de Guanchen, de oorspronkelijke bevolking van het eiland. Tegenwoordig staan er hekken om de boom en moet je betalen om El Garoë te bekijken.

EL HIERRO (Canarische Eilanden)   Bij het kapelletje Ermita Virgen de la Peña begint een smal en steil bergpad dat je meer dan 600 meter naar beneden brengt naar El Golfo. Er staat een hek. Je mag niet naar beneden. Een deel van het pad is ingestort.

AGIA GALINI (Kreta)   Op het schip in de haven van Agia Galini in het zuiden van Kreta stonden Arabische letters. De havenpolitie had er een drijvende gele slang omheen gelegd om de olie tegen uit het varende wrak tegen te houden. Er was niemand meer aan boord.

KALAMI (Kreta)   Ze hadden ons verteld dat we ‘ns in Kalami moesten gaan kijken. Een dorp waar niemand meer woonde. Kalami was door de inwoners verlaten was alsof duivel ze op de hielen had gezeten.

FRANGOKASTELLO (Kreta) Het woord Frangokástello betekent ‘het kasteel van de Franken’. Voor de Kretenzers waren alle mannen die met een boot uit het westen kwamen, Franken. Dus ook de Venetiërs die hier in 1371 een groot kasteel op hun eiland kwamen bouwen.

CHORA SFAKION (Kreta)  Als je vertelt dat je naar Kreta geweest, is er altijd wel iemand die informeert of je de Samária-kloof gelopen hebt. Iedereen loopt toch de Samária-kloof, zie je ze denken...

SADALI (Sardinië)   De man van het café vraagt of we de jongens op het station gezien hebben. We zijn in Sadali, een bergdorp in de bossen langs de noordoever van de Flumendosa die zich hier verbreed heeft tot een kilometers breed stuwmeer. Nee, we hebben de jongens niet gezien, zelfs het station niet.

CASTIADAS (Sardinië)   We zijn in het zuidoosten van Sardinië, vlakbij het toeristenoord Costa Rei. De oude man op het terras van het wegrestaurant vraagt of we al in Castiadas geweest zijn. Hij wijst naar de overkant van de weg. Daarginds ligt Castiadas, zegt de man. In zijn jeugd was het een ‘colonia penal’, een strafkolonie in het Nederlands. Wie daar zat, kwam er nooit meer vandaan, vertelt hij.

SPETSES (Griekenland)  Je bent zo op Spetses. De oude veerboot Katerina Star brengt je er vanuit het haventje van Kosta in een kwartier tijd. Een kaartje kost twee euro. Wat houd je tegen?

HYDRA (Griekenland)   Terug op Hydra en er is gelukkig niets veranderd. De drukte en het gedoe rond de haven zijn er nog steeds, net als de rust en stilte twee straten verderop. We proberen op de telefoon te zoeken waar het huis van Leonard Cohen staat. Zonder succes, volgernde keer van tevoren beter uitzoeken.

SKYROS (Griekenland)   Als de veerboot Achilleas de haven van Linaria binnenvaart, klinkt hoog boven ons vanaf de kust ‘Also Sprach Zarathustra’ van Strauss. Zarathustra hoort hier op het eiland al jaren bij de welkomstrituelen. Even later hobbelt onze rode Panda de havenkade op. We zijn na tien jaar terug op Skyros.

EVIA (Griekenland)   Meer dan twintig jaar geleden stonden we op rondreis door Griekenland een paar dagen op een camping aan de zuidkust van Evia. Dit jaar gingen we terug om te kijken of we nog iets van toen op het eiland konden terugvinden. We bleken alles op Evia vergeten.

LISSABON (Portugal)   Via internet huurden we drie nachten een appartementje in de Travessa das Mónicas in de wijk Graca bovenin Lissabon. Vanuit ons raam zien we het kasteel van Sao Jorge. Vanuit het kasteel zien we een dag later onze handdoeken aan de waslijn hangen.

LISSABON (Portugal)   Piepend en knarsend wurmt Lijn 28 zich omhoog door de bochtige straten voorbij de kathedraal. Af en toe wordt het dubbelspoor enkelspoor en regelen stoplichten de doorstroming van het tramverkeer. Hier en daar zijn de straatjes zo smal dat alleen de tram tussen de huizen door past. De jeugd die elders graag even gratis op de treeplank meelift, haakt hier bijtijds af.

ALGARVE (Portugal) Je hoeft maar een paar kilometer ten noorden van de N125 te komen of de grote leegte van de Algarve ontvouwt zich voor je ogen. Heuvels begroeid met dor gras zo ver het oog reikt. Huizen onderweg staan leeg. De bewoners lijken gevlucht.

ALGARVE (Portugal)   Boven Castro Marim torent het kasteel uit. We klimmen via de lange trap omhoog. Vanmiddag zijn wij de enige bezoekers. Aan de voet van de heuvel liggen de zoutpannen langs de Guadiana. Er zweven ooievaars rond het kasteel. Aan de overkant van de rivier ligt Spanje, de belangrijkste reden van het bestaan van dit enorme fort.

SAMOS (Griekenland)   Ongevraagd zet de mevrouw van het café een schaaltje olijven naast onze glazen. Dan volgen pinda's en blokjes kaas. Als we later nog een keer terugkomen, komt ze met schaaltjes stiffado (stoofpot) uit de keuken. Na het afrekenen brengt ze nog snel een schoteltje met partjes sinaasappel. Ze is blij dat we er weer zijn.

SAMOS (Griekenland)   Eigenlijk is Samos er nog niet helemaal klaar voor als wij in de laatste week van april aankomen. Kokkari ligt zich te verkneuteren in het zonnetje. De poezen op de kade rekken zich lekker uit. Net als de mensen van het dorp. Ze kijken ons enigszins verbaasd aan: de eerste lichting toeristen van het jaar...

LA PALMA (Canarische Eilanden)   Als we naar La Palma gaan, gaan we altijd naar Puerto Naos. Het dorp ligt halverwege de westkust van het eiland. Een kleine boulevard met wat straatjes erachter. Middenin Puerto ligt een enorm rotsblok op het strand. Bovenin staat de Heilige Maagd in een nis achter een groezelig raampje. Op het hoekje ligt Bar La Moncloa. Nergens gaat de zon mooier onder dan vanaf het terras van La Moncloa.

LA PALMA (Canarische Eilanden)   Langs de zandweg vanaf El Pilar naar het noorden staan vandaag overal kleine bordjes. 'Zona de adiestramiento de perros de caza' staat erop. Deze zondagmorgen wordt hier op de helling met honden gejaagd. Geen jachthonden die het wild voor de jager apporteren, de 'perros de caza' jagen zelf. Een eeuwenoude traditie van de boeren in deze streek.

SEVILLA (Spanje)   Bij Sevilla hoort rumoer en lawaai. Dit is niet negatief bedoeld, begrijp me goed. Beter zou het zijn om hier een positiever woord als 'geroezemoes' te gebruiken, ware het niet dat het geproduceerde geluid dit woord minder voor de hand liggend maakt. Al op een paar straten afstand hoor je het pleintje liggen waar ze buiten aan de bar een biertje drinken.

CYCLADEN (Griekenland)   Voor de haven van Adamas ligt het grote witte cruiseschip Silverwind. Twee bootjes pendelen tussen het schip en de kade. Daar staat de blauwe partytent van Silversea Cruises. Een steward achter een tafeltje regelt het transport van en naar het schip. De Silverwind is net begonnen aan een tiendaagse cruise van Piraeus naar Civitavecchia bij Rome. De goedkoopste suite op de Silverwind kost deze reis 4530 euro.

ANTIPAROS (Griekenland) We zitten op het terras van het grote café aan het pleintje aan het eind van Antiparos, vlakbij de kerk en het Kastro. Elke avond bivakkeert daar hetzelfde gezelschapje van oudere heren die bier, chips en pinda’s met elkaar delen. Vanavond echter wordt de rust van de lome juni-avond op het dorpsplein verstoord door de landelijke politiek.

PAROS (Griekenand)   Vissersdorp Naousa in het noorden van Paros doet zijn uiterste best om een beetje op het naburige Mykonos te lijken. In de straatjes vind je de winkeltjes met de Grote Merken. Sommige caféhouders denken dat een serie waxinelichtjes in de boom en een rij gekleurde kussens op een muurtje hen het recht verschaffen om voor drie koffie en een pilsje twintig euro te vragen. Gelukkig heeft Naousa méér te bieden…

EL HIERRO (Canarische Eilanden)   In oktober 2011 was El Hierro enkele dagen wereldnieuws. Na duizenden kleine aardbevingen begon in de oceaan voor de kust een onderzeese vulkaanuitbarsting. Uit de nieuwe kraterbuis ontsnapten zwavel en kooldioxide. De Mar de Las Calmas deed zijn naam niet langer eer aan. Het zeewater borrelde als een jacuzzi. Af en toe schoten er lavastenen uit het water omhoog.

EL HIERRO (Canarische Eilanden)   Soms overvalt je het gevoel dat je niet verder hoeft. Eigenlijk ben je d'r, realiseer je je. Mooier dan dit wordt het niet. Dat is in diepste wezen het eilandgevoel. Ver weg van de grote-mensenwereld, teruggeworpen op lotgenoten. El Hierro is het ultieme eilandgevoel.

EL HIERRO (Canarische Eilanden)   Acht jaar geleden kwamen we in Frontera bij toeval in Apartamentos Frontera terecht. Er zat een oude dame achter de receptie van Hotel Frontera die ons naar een gebouw achterin de bloementuin bracht. Terug op El Hierro wilden we beslist terug naar Apartamentos Frontera.

EL HIERRO (Canarische Eilanden) Is er iets veranderd in Frontera, vragen we ons af. Op het eerste gezicht niet bijzonder veel. Acht jaar geleden waren we hier voor het laatst. De wereld mag in razend tempo blijven veranderen, El Hierro en de Herreños niet. Gelukkig maar...

SEVILLA (Spanje)   Rond kerst is Sevilla de stad van de Belèn, ofwel de stad van de kerststallen. In het woord Belèn herken je Bethlehem, het dorp van de échte kerststal. Sevilla telt in de kersttijd een paar honderd kerststallen.

SEVILLA (Spanje)   Een Spaanse bar is altijd te klein. Er moet nu eenmaal altijd meer gebeuren dan op de beschikbare vierkante meters mogelijk is. Een bar in Spanje is méér dan een plek om te drinken. De bar is ook een huiskamer met een luide tv, een restaurant, een restaurantkeuken, een winkel en het voorraadmagazijn.

PARIJS (Frankrijk)   Bij de ingang van Père Lachaise staat een meisje voor twee euro plattegronden van het kerkhof te verkopen. Aan de rand van de kaart een eindeloze lijst te bezoeken beroemdheden. Iedereen heeft wel iemand op Père Lachaise. Wij zoeken de familie Boivin.

PARIJS (Frankrijk)   Parc des Buttes Chaumonts kennen alleen de Parijzenaars. Kinderen spelen in het gras, hun ouders zitten op een deken en picknicken. Het negentiende arrondissement laat er de hond uit. Ze zitten te lezen op een bankje of ze lopen er hard tegen de heuvels op. Bovenin het park heb je een prachtig uitzicht op de Sacré-Coeur.

PARIJS (Frankrijk)   De plattegrond van Parijs die je in je hoofd heb, is niet één grote kaart, maar bestaat uit tientallen kleine stukjes. Je duikt ergens de grond in om enige tijd later verderop weer op te duiken. Hoe ver het van ons hotel bij de Boulevard de Picpus naar Montmartre is? Geen idee. Heb net met Google Earth uitgerekend het zo’n zeven kilometer is. De metro maakt afstanden irrelevant.

PARIJS (Frankrijk)  Weer eens naar Parijs geweest. Het was jaren geleden. Al die tijd domweg niet aan toegekomen. Twee dagen door de stad gesjouwd. Langs de bekende plekjes als echte toeristen. Af en toe regent het. Bij de uitgang van elk metrostation kun je paraplu’s kopen. De Parijzenaars lopen nóg sneller dan anders.

LESBOS (Griekenland)   Van het oudste klooster van Lesbos is niet veel meer over dan wat muren, een paar stukken marmer en de sarcofaag van de Heilige Alexandros tegenover het nieuwe kapelletje. Je vindt de ruïne in een schapenweitje bij het dorp Lafiónas boven Petra en Molivos in het noordwesten van het eiland.

LESBOS (Griekenland)   De bevolking van het Patharioú-klooster bij Eressós op Lesbos bestaat uit twee monniken. Als je de zandweg naar hun klooster omhoog volgt, is de kans groot één van beiden in een oude Nissan pick-up tegen te komen. Het bakje vol stenen en zakken cement.

LESBOS (Griekenland)   De man in het hokje heeft meer belangstelling voor de twee mannen op het bankje naast hem (waar hij ruzie mee lijkt te maken) dan voor ons. Ons geldt slechts de mededeling dat we linksaf moeten beginnen en dat het terrein om vier uur dicht gaat.

LESBOS (Griekenland) Even ten zuiden van Parákila aan de golf van Kalloní op Lesbos staat een eenzame minaret tussen de cipressen. De ruïne van de moskee ligt in een veld blauwe orchideeën. Een eeuw geleden lag hier een dorp. Het verdween met zijn inwoners.