PAG (Kroatië) Tussen de grote krantenkoppen over bombardementen en bloedige gevechten aan het begin van de Balkanoorlog in 1991 zal het vrijwel niemand opgevallen zijn. Het was niet meer dan een klein berichtje dat vertelde dat de mortieren van de Serven vanuit de bergen de kustweg konden bestrijken en dat het doorgaande verkeer daarom koos voor zestig relatief veilige kilometers over het eiland Pag.
Mij viel het stukje in de krant op, omdat ik Pag ken en er de zomer voor de oorlog uitbrak, nog geweest was. Dit jaar waren we er voor het eerst weer terug.
Van boven af lijkt de kleine hoofdstad Pag net als vroeger in het zonnetje te bakken, maar je hoeft maar een van de straatjes in te lopen om te zien wat de oorlog hier teweeg gebracht heeft. Hier werd niet gemoord of 'gezuiverd'. Er viel, denk ik, geen schot op Pag, maar een deel van de stad lijkt afgestorven.
Ik tel in de straatjes rond de oude Sveta Marija meer dan veertig winkeltjes die gesloten zijn. Van de ene dag op de andere lijkt het wel. Er ligt een dikke laag stof op de artikelen in de etalages. Fleurige kleuren zijn vervaagd door tien jaar zonlicht. De winkelier hield ermee op en niemand ziet er tot op de dag van vandaag brood in de deur weer te openen. De laatste mode van 1990 illustreert het moment waarop in Pag de wereld nooit meer de oude zou worden.
(juni 2002)