AVILA (Castilla y León, Spanje) Als ’s avonds laat honderden schijnwerpers haar hoge muren verlichten, lijkt Avila ongenaakbaar. Binnen de muren zijn de straatjes gevuld met geroezemoes en heeft elke bocht een verrassing in petto.
We waren hier vorig jaar mei al een keer. Toen was het er koud, vijftien graden overdag en liep Iedereen er met dikke jassen. Helemaal vergeten dat Avila 1100 meter hoog ligt. Nu is het september en tien graden warmer.
Avila is een stad om zonder plan rond te dwalen. De stad ligt opgesloten tussen tweeënhalve kilometer lange muren. Verdwalen kun je er niet, de weg kwijt ben je er voortdurend. Weer een kerk, weer een klooster, weer een paleis …
De muren van Avila zijn tussen 1090 en 1099 gebouwd. Ze zijn drie meter dik en twaalf meter hoog. De Spaanse koningen lieten de muren bouwen toen de christelijke troepen achter de islamitische troepen aan op de Spaanse hoogvlakte steunpunten bouwden.
Spanjaarden kennen Avila vooral als de geboortestad van Santa Teresa (1515-1582) die hier haar beroemde klooster stichtte. Het was het eerste van maar liefst achttien kloosters die ze stichtte voor haar Ordo Carmelitarium Discalceatorium, ofwel de Orde van de Ongeschoeide Karmelieten.
Teresa vond dat de Karmelietenorde te werelds geworden was. De Karmelieten moesten weer de comtemplatieve orde worden die ze ooit op de berg Karmel in Palestina waren geweest. In haar kloosters wilde Teresa de spiritualiteit en mystiek uit die beginjaren terugbrengen.
Toen Teresa in 1562 het klooster in Avila stichtte, was de katholiek kerk al enige tijd in volledige verwarring. Luther en Calvijn rammelden aan de poorten en vervolgens was de Inquisitie te vuur en te zwaard de moederkerk van protestantse ketterij gaan bevrijden. Te midden van dat godsdienstige geweld preekte Teresa in haar kloosters voor een ‘terugkeer naar binnen’. Wonder boven wonder glipte haar beweging door de mazen van de Spaanse Inquisitie.
Veertig jaar na Teresa's dood verklaarde Paus Gregorius XV Teresa haar heilig. In 1636 werd op de plek in de stad waar haar wieg had gestaan, de Basilica de Santa Teresa gebouwd. Een grote kerk, een van de oudste barokkerken in Spanje. De basiliek staat in het zuiden van de oude stad bij de Puerta de la Santa. Achter in de kerk naast het hoofdaltaar slenter je in een lange rij gelovigen naar het kamertje waar Teresa het levenslicht zou hebben gezien.
Op het plein voor de kerk zit Santa Teresa op een stenen bank. Als wij haar klant op lopen, is ze alleen. Meestal zit er wel iemand naast haar die haar liefdevol over haar handen wrijft. Teresa's handen glimmen.
(15 september 2024)
