FIGUERES (Catalonië, Spanje) Als je vanuit Frankrijk voorbij Perpignan Spanje binnenkomt, is Figueres het eerste stadje langs de snelweg. Niet alleen een gezellige plek om een dagje rond te hangen, maar ook de zelfbenoemde hoofdstad van het surrealisme. Hier werd Salvador Dali geboren, hier stierf hij en kreeg hij zijn laatste rustplaats.
Salvador Dali werd in 1904 in Figueres geboren. Hij was vijftien toen hij zijn eerste expositie had in het Teatro Municipal. In hetzelfde theater - inmiddels omgedoopt in het Teatro-Museo Dali - bracht hij de laatste, eenzame vijf jaren van zijn leven door en stierf hij in 1989.
Het Teatro Municipal van Figueres werd halverwege de negentiende eeuw gebouwd als een echte ‘bonbonnière’ waar het publiek drie balkons hoog rond het toneel zat. Tijdens de Spaanse Burgeroorlog ging het theater in vlammen op. Tot ver na de Tweede Wereldoorlog bleef de zwart geblakerde ruïne onaangeroerd.
In 1961 kwam Salvador Dali bij het stadsbestuur van Figueres met het idee om er zijn museum van te maken. Het zou zijn geschenk aan z’n geboortestad worden. De stad voelde zich vereerd en gaf de kunstenaar de vrije hand. Het duurde tot 1974 voor Dali vond dat zijn museum af was en opende het Teatro-Museo Dali zijn deuren. Jaarlijks zwerven nu meer dan een miljoen mensen door de onnavolgbare wereld van Salvador Dali. Dali ligt in zijn marmeren tombe in de crypte onder het toneel van zijn theater, zoals de pauzen in hun Sint Pieter.
Je komt het museum binnen in de oude theaterzaal. Dali maakte er een binnenplaats van. Waar de balkons hingen, staan goudkleurige mannequins in de deuropeningen. Midden in de ruimte prijkt de antieke Cadillac waar Dali zijn installatie The Rainy Taxi van maakte. De auto zitten de chauffeur en zijn vrouwelijke passagier in de regen. Binnenin lijkt in het vochtige klimaat van alles te groeien. Op het dak van de auto staat het enorme beeld Queen Esther, dat Ernst Fuchs voor Dali maakte. Fuchs boetseerde Esther in de vorm van een buitenproportionele radiateurknop van de Cadillac.
Op het toneel hangt als achterdoek het werk Labyrinth dat Dali in 1941 in New York voor een ballet met die naam ontwierp. Het Teatro-Museo Dali is een verwarrende tocht door het leven en werk van Salvador Dali in 1500 kunstwerken.
(13 september 2024)
De Mae West kamer op de eerste verdieping van het Teatro-Museo Dali laat je kennismaken met - in de woorden van de meester zelve - ‘het gezicht van Mae West waar je in kunt wonen’. Centraal in het vertrek staat een glimmende sofa met de vorm en kleur van de lippen van Mae West. Eromheen staan wat onduidelijke meubels en andere spullen en er hangen twee zwart-wit schilderijen van Parijs aan de wand. Het verband zie je pas als je een smal trappetje op bent geklommen en door een lens kijkt die onder de buik van een dromedaris hangt. Plotseling valt alles letterlijk op zijn plaats. We kijken niet naar een vertrek met Mae West spulletjes, dit ís Mae West! Salvador Dali ten voeten uit.