BERLIJN Vanuit Tiergarten lopen we op de Brandenburger Tor af en zien meteen dat er iets aan de hand is. Er staat een hele groep mensen op Pariser Platz naar boven te kijken. Bovenop de poort bij het vierspan lopen mannen met vlaggen.
Mijn herinnering aan de Brandenburger Tor gaat terug naar halverwege de jaren zeventig. Met Berlijnse vrienden liepen we langs de Reichstag het plantsoentje in richting Brandenburger Tor. Het moet 30 april 1975 geweest zijn, want dat is de datum van de val van Saigon en het einde van de Vietnamoorlog. We hadden wat te vieren en dronken bier op een bankje. Verderop achter de Muur baadde de Brandenburger Tor in het licht. We wisten ons bekeken door de DDR-grenswachten in de uitkijktoren. De poort was Oost-Duits grondgebied. Als ze daar aan de overkant ook blij waren met de nederlaag van de Amerikanen, wisten ze dat keurig voor zich te houden…
Vandaag schrijven we 25 augustus 2016 en zijn er kennelijk problemen bij de Brandenburger Tor. Een fotograaf die op een auto steun zoekt voor zijn telelens, vertelt dat er Oostenrijkse ‘Rechtsextreme’ naar boven geklommen zijn. De groep noemt zich de Identitäre Bewegung zien we op een spandoek. Op een ander spandoek staat ‘Sichere Grenze – Sichere Zukunft’.
De volgende dag schrijft de Berliner Morgenpost: ‘Elke dag lopen mensen uit alle hoeken van de wereld door de Brandenburger Tor en zijn ze blij dat ze dat kunnen. Velen zijn nog steeds gefascineerd door deze vrijheid en voelen het zelfs bijna 27 jaar na de val van de Muur nog steeds als een geschenk. Nergens anders is het zo gemakkelijk andere mensen te ontmoeten als hier op Pariser Platz. Dat is juist waar extreem rechts met hun propaganda voor de Festung Europa een eind aan wil maken.’
Na een half uur is de actie voorbij. Langs de ladder waarmee de demonstranten langs naar boven gekomen zijn, klimmen ze weer naar beneden Vijftien voornamelijk in het zwart geklede jonge Oostenrijkers lopen naar de politiebusjes. Mensen uit het publiek schelden ze uit. Wat de Berlijners het meest steekt, is dat de demonstranten juist de Brandenburger Tor voor hun actie hebben uitgekozen, bij uitstek het symbool van het verdwijnen van grenzen.
(augustus 2016)