LESBOS (Griekenland) Even ten zuiden van Parákila aan de golf van Kalloní op Lesbos staat een eenzame minaret tussen de cipressen. De ruïne van de moskee ligt in een veld blauwe orchideeën. Een eeuw geleden lag hier een dorp. Het verdween met zijn inwoners.
Sinds 1912 hoort Lesbos bij Griekenland. In de jaren twintig werden de Turkse inwoners van het eiland naar Turkije verbannen. Net zoals de Grieken uit Klein-Azië verjaagd werden. De Turkse dorpen op Lesbos kwamen leeg te staan.
Een aantal werd weer door de natuur in bezit genomen, zoals hier. De minaret staat er nog, vraag niet hoe lang. Niemand op Lesbos lijkt zich om de Turkse geschiedenis van hun eiland te bekommeren.
Wie goed kijkt, ziet in alle stadjes en dorpen op het eiland desondanks nog herinneringen aan de Turkse tijd. Op veel dorpspompen bijvoorbeeld staan Arabische teksten. Ze herinneren aan de gulle gevers van destijds. Zoals de pomp in de hoofdstraat van Sigri, het havenstadje op de meest westelijke punt van het eiland.
Ik vond een vertaling van de marmeren plaquette boven de pomp:
Zonder water geen leven. El-Hadschi Yakúb Aga betreurt zijn zonden en wenst u een heerlijke verfrissing. De mensen een pomp te schenken is de beste van alle goede daden. Moge Allah, die zijn blik vol genade op de zondaar werpt, hen op de Dag des Oordeels een slok water uit deze bron gunnen. Eerste van de maand Shawwal in het jaar 1297
(= 6 september 1880 in de christelijke jaartelling).
Op Lesbos zijn het herinneringen aan een tijd die veel langer dan een eeuw geleden lijkt.
Herinneringen uit een andere wereld. (mei 2011)