De honderdste poort

ParosPAROS (Griekenland)   De kerk Ekatontapyliani is het oudste gebouw van Parikia, de hoofdstad van Paros. Bij de deur zit een zigeunerjongetje met een kartonnen doos voor zich. Een eindje verderop houdt moeder met een jonger broertje op de arm het bedelaartje in de gaten.

In het Nederlands heet de Ekatontapyliani Onze Lieve Vrouwe van de Honderd Poorten. Het is zonder twijfel de oudste kerk op de Cycladen, de oudste van heel Griekenland zeggen sommigen. Doorgaans laat men de geschiedenis van de Ekatontapyliani al in 326 beginnen en vertelt er het verhaal van de heilige Helena bij. Ze was de moeder van Constantijn de Grote. Na een schipbreuk op de kust van Paros beloofde ze een kerk op het eiland te stichten.

De geest van de alleroudste tijden van het christendom ervaart u in de doopkapel naast de grote kerk. Een witmarmeren doopvont in de vorm van een kruis met twee treetjes op de hoeken om de toetreding tot het ware geloof te vergemakkelijken.
Op het voorplein van de Ekatontapyliani staan aan weerszijden de gebouwen waar de kloosterlingen woonden. Van daaruit loopt een doorgang met tientallen poortjes naar een galerij hoog in de kerk. Hier woonden de kloosterlingen de diensten bij zonder het blikveld van de gewone gelovigen te hoeven passeren.

Hoog in de kerk voel je je onmiddellijk hoog boven de besognes van alledag verheven. Bovendien begrijp je onmiddellijk waarom dit de kerk van de honderd poorten heet. Het verhaal op Paros gaat dat het er feitelijk maar 99 zijn en dat de ontdekking van de honderdste poort Konstantinopel weer tot de hoofdstad van het christendom zou maken.
Voor in de kerk liggen aan weerszijden van het hoofdaltaar onder glasplaten in de vloer twee zuilvoeten van de Griekse tempel die eerder op deze plek stond. Beide van het witste marmer van Paros. De wisseling van geloof destijds deed niets af aan de heiligheid van de plek.
(juni 2007)