DE SPAANSE GRIEP IN ASSEN

opdracht:
schrijven artikel
opdrachtgever:
Asser Historisch Tijdschrift

Nu we midden in de coronacrisis zitten, is de Spaanse griep, die de wereld een eeuw geleden trof, onverwacht weer actueel geworden. Covid-19 laat zien dat een virus de wereld nog steeds op zijn kop kan zetten. De Spaanse griep eiste destijds naar schatting 50 tot 100 miljoen doden. Ter vergelijking: de Eerste Wereldoorlog heeft ‘maar’ zo'n 20 miljoen slachtoffers gemaakt.

Samen met René van Lotingen maakte ik een artikel voor het Asser Historisch Tijdschrift van september 2018 over hoe de Spaanse griep in 1918 de stad Assen in zijn greep kreeg. Het begon in juli van dat jaar toen de eerste militairen in de Asser kazerne door het virus getroffen werden. Niemand in de stad werd echter ziek en het leek er enkele weken op dat de Spaanse griep verder aan de stad voorbij zou gaan. In het najaar van 1918 volgde echter een tweede golf die vele maken dodelijker bleek dan wat er in de zomer gebeurd was.
Het beeld in Assen week niet af van dat elders in Nederland. In totaal stierven in 1918 in de Drentse hoofdstad naar schatting 34 dienstplichtigen en 141 burgers aan de Spaanse griep.

In het artikel in het Asser Historisch Tijdschrift laten we zien hoe het dagelijks leven van de Assenaren door de griep beheerst werd. Wat ons het meest opviel, waren de overeenkomsten met wat we anno 2020 weer meemaken.

De Provinciale Drentsche en Asser Courant schreef op 22 oktober 1918: 'We hebben onder ons personeel zieken en vernamen dat o.a. op een kantoor vier van het personeel ziek zijn'. Een paar dagen later verschenen de eerste berichten dat scholen tijdelijk gesloten werden. Op 28 oktober meldde de krant dat het Gymnasium ('Er waren hedenochtend maar 2 gezonde leerlingen in de 2e klasse') voorlopig dicht was evenals de Christelijke school aan de Oosterhoutstraat. Snel daarna volgden de andere scholen. Op de kazerne werden opnieuw barakken vrijgemaakt omdat het Militair hospitaal weer vol lag. Op 8 november 1918 verbood het gemeentebestuur 'alle vermakelijkheden, danslessen inbegrepen'.
(september 2018)

Artikel ‘Spaanse griep in Assen’ in Asser Historisch Tijdschrift 20/3

   Bericht in de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 4 december 1918